Porady

Kolka czy nadmierne gazy?

Gromadzenie się dużych ilości gazów w brzuszku małego dziecka wiąże się z niedostatecznie wykształconym funkcjonalnie działaniem przewodu pokarmowego. Skąd bierze się gaz w brzuszku? Kiedy dziecko nadmiernie oddaje gazy – czy to już kolka niemowlaka?

Dziecko może połykać powietrze w trakcie karmienia lub płaczu. Gazy jelitowe powstają wskutek zachodzących reakcji chemicznych, między innymi w procesach fermentacji bakteryjnej.

W sposób widoczny dla rodziców dziecko radzi sobie z zalegającymi gazami w przewodzie pokarmowym „odbijając” powietrze przez jamę ustną lub eliminując je przez odbyt. Jeżeli zachowanie dziecka wskazuje, że te czynności nie powodują u niego dyskomfortu, rodzice nie muszą szukać pomocy lekarskiej. Mogą natomiast pomóc dziecku w usuwaniu gazów poprzez układanie dziecka w odpowiednich pozycjach, między innymi na brzuszku.

Gazy u niemowląt a dyschezja

Nie jest łatwo zachować spokój w sytuacji, gdy dziecko oddające gazy wyraźnie się pręży
i płacze. Jeżeli nie ma towarzyszących problemów zdrowotnych, a wysiłek ten skutkuje oddaniem prawidłowego, miękkiego stolca, po którym dziecko się uspakaja, to z dużym prawdopodobieństwem można mówić o dyschezji.

Za przyczynę tego stanu uważa się brak umiejętności koordynacji między mięśniami tłoczni brzusznej i dnem miednicy. Wzrost ciśnienia śródbrzusznego podczas płaczu i jednoczesna relaksacja mięśni dna miednicy powodują wypróżnienie. Z upływem czasu dziecko  będzie bardziej świadomie regulowało proces wypróżnienia (po upływie 9 miesiąca), a tymczasem rodzice powinni zaakceptować fakt, że dyschezja nie wymaga dodatkowych działań. [1,2,3].

Nadmiar gazów u niemowląt – kiedy się niepokoić?

W przypadku niektórych noworodków i niemowląt można zaobserwować wzmożone oddawanie gazów, wzdęcia brzuszka i oddawanie luźnych, pienistych i zielonych stolców ze śluzem Wizyta u pediatry pomoże wyjaśnić przyczynę, którą w tej sytuacji może być nietolerancja laktozy [4].

Nadmierne gazy czy kolka niemowlęca?

Sporą grupę w gabinecie lekarskim stanowią noworodki i niemowlęta do piątego miesiąca życia, u których lekarz po wykluczeniu tzw. objawów alarmujących rozpoznaje kolkę. Rodzice zgłaszają się po pomoc gdyż dziecko:

  • nagle i bez wyraźnej przyczyny zaczyna płakać,
  • jest rozdrażnione i trudno je uspokoić,
  • płacz ma charakter powtarzalny.
  • Wraz z eliminacją dużej ilości gazów jelitowych pojawiają się zazwyczaj prawidłowe stolce, choć niekiedy mogą mieć zielone zabarwienie.

Niepokojące objawy, o które zapyta lekarz to m.in.:

  • występowanie ulewań i wymiotów,
  • podwyższona temperatura ciała,
  • apatia między napadami płaczu,
  • wyglądu stolca (z domieszką śluzu, krwi, ropy),
  • zmieniony rytm wypróżnień,
  • trudności w karmieniu [5].

Jeżeli zostaną one wykluczone, rodzicom pozostaje wdrożyć postępowanie behawioralne i żywieniowe, a wyjątkowych sytuacjach farmakologiczne.

Dlaczego kolka u niemowlaka?

Wśród przyczyn kolki niemowlęcej wskazuje się na niedojrzałość przewodu pokarmowego dziecka, zaburzenia w równowadze flory jelitowej czy czynniki psychospołeczne (m.in. nadmierna stymulacja bodźcami, zła technika karmienia, stany lękowe u matki). Objawy kolki mogą także występować w przebiegu niektórych schorzeń, stąd rozpoznanie kolki zawsze poprzedza wnikliwe badanie dziecka ze szczegółowym wywiadem.

Nieprawidłowa technika karmienia a nadmiar gazów

Jednym z powodów kolki niemowlęcej jest połykanie powietrza, zwane aerofagią, które prowadzi do nadmiernej ilości gazów w brzuszku. Zazwyczaj obserwowane jest ono w czasie nieprawidłowej techniki karmienia. U dzieci karmionych mlekiem mamy należy skorygować przystawienie do piersi jeśli w czasie karmienia słychać odgłosy cmokania, mlaskania, a wargi dziecka nie są wywinięte na zewnątrz. Wraz z mlekiem dziecko połyka powietrze, stąd karmienie może być nieefektywne i męczące dla dziecka.

W sytuacji gdy mama boryka się z hiperlaktacją, czyli nadprodukcją mleka, szybki wypływ pokarmu powoduje, że dziecko ma trudność z koordynacją ssania i połykania, nierzadko się wówczas krztusząc.

Pozbyciu się połkniętego z pokarmem powietrza, sprzyja pionowe ułożenie dziecka na barku rodzica. Brzuszek zostaje wówczas lekko uciśnięty, dziecku będzie łatwiej „odbić” powietrze, które dostało się do żołądka. Takie przerwy należy robić nawet kilkakrotnie w czasie karmienia. Warto poprosić
o pomoc położną lub doradcę laktacyjnego, którzy skorygują przystawienie dziecka do piersi i wskażą techniki zmniejszające szybkość wypływu mleka z piersi [6]

Jaka butelka przeciw nadmiernym gazom?

W przypadku dzieci karmionych pokarmem z butelki ważne jest aby smoczek dobrany był
w rozmiarze odpowiednim dla dziecka oraz aby otwór, przez który wypływa mleko, nie był zbyt duży. Podczas karmienia rodzic powinien zwrócić uwagę czy mleko wypełnia cały smoczek. Ssanie pustego smoczka sprzyja połykaniu powietrza, stąd karmienie powinno zakończyć się po wypiciu porcji pokarmu. Dziecko karmione butelką warto po każdym posiłku unieść do pozycji pionowej.

Nieprawidłowe kupki u niemowlaka

W stolcu dzieci z kolką wykazano większą ilość bakterii Escherichia coli niż u dzieci bez dolegliwości. Mikroorganizmy te są odpowiedzialne za wzmożenie procesów fermentacyjnych
w jelicie, co z kolei powoduje nagromadzenie gazów, wzdęcia i dyskomfort dziecka. Zwraca się także uwagę, że zaburzony skład flory bakteryjnej jelita upośledza perystaltykę jelita oraz sprawia, że fizjologiczne sygnały procesu trawienia odbierane są jako bodźce bólowe [9].

Co skutecznego na kolkę?

Niebagatelną rolę w zmniejszaniu dolegliwości z przewodu pokarmowego, w tym usprawnieniu wydalania gazów jelitowych, odgrywają probiotyki. Do zmian jakościowych
i ilościowych mikroflory jelitowej u niemowlęcia może dojść już w okresie wczesnopoporodowym, gdy u matki lub dziecka zastosowano antybiotykoterapię [7]. Jako jedną z wielu interwencji w kolce proponuje się suplementację probiotykami aby przywrócić prawidłową mikrobiotę jelita. Warto wiedzieć, że połączenie probiotyku Lactobacillus acidophilus (H122) z wyciągiem z rumianku i melisy po dwóch tygodniach stosowania skuteczniej łagodziło objawy kolki niż symetykon i szczep Lactobacillus reuteri (DSM17938).

Humana benelife AColic

Czy wiesz, że AColic to aż 95% naturalnej skuteczności w zwalczaniu przyczyn i objawów kolki jelitowej? Połączenie delikatnych ekstraktów ziołowych i probiotyku szybciej przynosi ulgę i przywraca uśmiech na twarzy maluszka.

Dowiedz się więcej

Rumianek i melisa skuteczne w kolce

Rumianek i melisa to zioła, które mają długą tradycję stosowania
w problemach z przewodem pokarmowym, gdyż działają przeciwskurczowo i uspokajająco. Ponadto rumianek ma również działanie przeciwzapalne. W kolce tak szerokie spektrum działania ziół korzystnie może wpłynąć na dziecko [10].

Zastanawiając się czy eliminacja gazów przez dziecko świadczy o kolkach czy jest świadectwem procesów trawiennych, warto obserwować dziecko, podjąć działania wspierające odprowadzanie gazów zwłaszcza przy wykorzystaniu środków naturalnych.

Literatura:

  1. Pacześ K, Socha-Banasiak A, Czkwianianc E. Niedojrzałość układu pokarmowego u niemowląt. Standardy Medyczne/Pediatria, 2015, 12, 283-287
  2. Pięta B. Dolegliwości trawienne w pierwszym roku życia dziecka. Problemy pielęgnacyjne noworodka i niemowlęcia. PZWL, 2019, 1, 37-40
  3. Horvath A, Dziechciarz P. Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego: regurgitacje, choroba refluksowa, kolka niemowlęca, dyschezja, zaparcie. W (red): Wilińska M. Laktacja. Kompendium dla praktyków 1. PZWL, Warszawa, 2022, 229-237
  4. Szczepański M. Kolka jelitowa i nietolerancja laktozy W: (red) Szczapa J. Neonatologia. PZWL, Warszawa, 2015, 133-134
  5. Dziechciarz P. Dolegliwości ze strony układu pokarmowego u niemowląt – zaburzenia czynnościowe czy alergia na pokarm? Standardy Medyczne/Pediatria, 2021, 18, 615-621
  6. Kostuch M, Wilińska. Hiperlaktacja. W: (red) Świetliński J. Neonatologia, PZWL, Warszawa, 2021, 272-273
  7. Gałęcka M, Basińska A M, Bartnicka A. Znaczenie mikrobiotę jelitowej w kształtowaniu zdrowia człowieka – implikacje w praktyce lekarza rodzinnego. Forum Med Rodz. 2018, 12 (2), 50-59
  8. Hwang L, Pimentel. Wzdęcia brzucha. W (red): Talley N J. Jelito cienkie, jelito grube, trzustka (Gastroenterologia i hepatologia w praktyce klinicznej), Elsevier Urban&Partner, Wrocław, 2013, 154-159
  9. Śmiech O, Bonior J. Kolka niemowlęca etiopatogeneza i leczenie. Położna. Nauka i Praktyka, 2018, 4(44), 48-54
  10. Martinelli et al. Neurogastroenterol Motil. 2017, 29 (12), 1-8

To może Cię zainteresować...

7 przyczyn płaczu noworodka

7 przyczyn płaczu noworodka

Dlaczego mój maluszek znowu płacze? – to pytanie, które zadaje sobie każda świeżo upieczona mama. Choć początkowo znalezienie źródła płaczu może sprawiać trudność, z czasem nauczysz się prawidłowo odczytywać sygnały wysyłane przez dziecko. Dla ułatwienia przygotowaliśmy dla Ciebie kilka podpowiedzi. Sprawdź 7 najczęstszych przyczyn płaczu niemowlęcia i dowiedz się, jak skutecznie uspokoić dziecko.

Gazy u niemowląt – kiedy się niepokoić?

Gazy u niemowląt – kiedy się niepokoić?

Oddawanie gazów czy to zbyt często, czy bardzo głośnych a do tego niepokój i prężenie się niemowląt przy ich oddawanie często niepokoi rodziców. Nietolerancja laktozy, kolka, dychezja czy po prostu fizjologia? Porady położnej pozwolą odpowiedzieć na nurtujące pytanie dotyczące gazów u niemowląt.

Porady położnej: Sposoby na kolkę niemowlęcą

Porady położnej: Sposoby na kolkę niemowlęcą

Nie ma jednej przyczyny kolki niemowlęcej, stąd i sposobów ukojenia płaczu kolkowego jest wiele. Nie ma jednej złotej metody kojącej w kolce niemowlęcej, zastosowanie wielu sposobów na raz i indywidualizowanie ich w zależności od stopnia nasilenia objawów wydaje się najbardziej skutecznym podejściem przyczyniającym się do łagodzenia płaczu kolkowego.

Porady położnej: Czy kolka niemowlęca to choroba?

Porady położnej: Czy kolka niemowlęca to choroba?

Kolka niemowlęca, czyli występowanie długotrwałych epizodów płaczu, które pojawiają się bez wyraźnej przyczyny u dziecka poniżej 5. miesiąca życia budzą zrozumiały niepokój u młodych rodziców. Co zatem może zrobić rodzic rozdrażnionego, niespokojnego i płaczącego przez długi czas dziecka, aby je ukoić?

Kolka i bóle brzuszka u niemowląt

Kolka i bóle brzuszka u niemowląt

Kolka niemowlęca jest jedną z najczęstszych dolegliwości pojawiających się już w pierwszych tygodniach życia i dotyczy od 25 do nawet 40% niemowląt. Adaptacyjne bóle brzuszka wynikające z niedojrzałości przewodu pokarmowego są również charakterystyczne dla pierwszych tygodni życia dziecka.

Kolka niemowlęca. Dlaczego niemowlę płacze?

Kolka niemowlęca. Dlaczego niemowlę płacze?

Nagły histeryczny płacz niemowlaka, zwykle po południu to jedna z pierwszych trosk jaka pojawia siew pierwszych tygodniach życia. Powody płaczu dziecka mogą być różne – potrzeba bliskości, głód, dyskomfort związany z pieluszką, ale ten nagły płacz niemowlaka to zwykle podstawowy objaw kolki niemowlęcej.

Kolka niemowlęca – wszystko, co musisz wiedzieć

Kolka niemowlęca – wszystko, co musisz wiedzieć

Kolka niemowlęca to uciążliwy problem zarówno dla maleństwa, jak i jego rodziców. Widok płaczącego malucha, który pręży się i podkurcza nóżki często wzbudza niepokój i dojmujące poczucie bezradności. Na szczęście istnieją sprawdzone sposoby, by radzić sobie w tych trudnych sytuacjach. Absolutną podstawą jest zrozumienie problemu – pamiętaj, że znając przeciwnika, dużo łatwiej i szybciej go pokonasz. Przeczytaj ten krótki przewodnik i dowiedz się więcej o kolce niemowlęcej!

Nasza strona używa plików cookies w celu realizacji usług zgodnie z Polityką Prywatności. Dalsze korzystanie ze strony bez zmian ustawień oznacza zgodę na ich zapis lub wykorzystanie. Informujemy, że ustawienia tych plików można zmienić w dowolnym momencie za pomocą ustawień przeglądarki. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do cookies w Twojej przeglądarce lub konfiguracji usługi.